Pies i wilk

Bajka to wierszem napisana opowieść z morałem, czyli inaczej mówiąc nauką, którą trzeba z lektury wyciągnąć. W bajkach poeci opisywali ludzkie cechy, najczęściej wady, ale zamiast ludzi występowały w nich zwierzęta.

Wiele ilustracji do bajek La Fontaine'a , także Pies i Wilk, wykonał w latach trzydziestych XIX wieku, francuski rysownik, Grandville (czytaj grąwil) 

 

Bajki były pisane od bardzo dawna. Najbardziej znanymi autorami byli: Ezop (grecki bajkopisarz żyjący ponad 2600 lat temu), Francuz – Jean de la Fontaine (czytaj żą delafąten), Rosjanin – Iwan Kryłow. Również w Polsce wielu poetów pisało bajki. Jednym z najpopularniejszych był nasz wielki poeta dziewiętnastowieczny, Adam Mickiewicz. Ponieważ ludzkie wady występują podobne na całym świecie, więc i tematy bajek są często takie same u różnych autorów.

Jedną z pierwszych bajek, które zapamiętałem z dzieciństwa (nie na pamięć oczywiście, tylko ich treść, czyli to co się w nich działo) był Pies i Wilk Mickiewicza, bajka wzorowana na utworze La Fontaine'a, napisanym przez Francuza dwieście lat wcześniej.

Pies i wilk

Jeden bardzo mizerny wilk — skóra a kości,

Myszkując po zamrozkach, kiedy w łapy dmucha,

Zdybie przypadkiem Brysia jegomości,

Bernardyńskiego karku, sędziowskiego brzucha;

Sierść na nim błyszczy, gdyby szmelcowana,

Podgardle tłuste, zwisłe do kolana.

„A witaj, panie kumie! Witaj, panie Brychu!

Już od lat kopy a was ni widu, ni słychu,

Wtedyś był mały kondlik, ale kto nie z postem,

Prędko zmienia figurę! Jakże służy zdrowie?“

„Niczego“ — Brysio odpowie,

I za grzeczność kiwnął chwostem.

„Oj! oj!... niczego! — widać ze wzrostu i tuszy!

Co to za łeb, mój Boże! choć walić obuchem!

A kark jaki! a brzuch jaki!

Brzuch! niech mnie porwą sobaki,

Jeżeli, uczciwszy uszy,

Wieprza widziałem kiedy z takim brzuchem!“

„Żartuj zdrów, kumie wilku; lecz mówiąc bez żartu,

Jeśli chcesz, możesz sobie równie wypchać boki.“

„A to jak, kiedyś łaskaw?“ — „Ot tak bez odwłoki

Bory i nory oddawszy czartu

I łajdackich po polu wyrzekłszy się świstań,

Idź między ludzi — i na służbę przystań!“

„Lecz w tej służbie co robić?“ — wilk znowu zapyta.

„Co robić? — Dziecko jesteś! Służba wyśmienita:

Ot jedno z drugiem nic a nic!

Dziedzińca pilnować granic,

Przybycie gości szczekaniem głosić,

Na dziada warknąć, żyda potarmosić,

Panom pochlebiać ukłonem,

Sługom wachlować ogonem.

A za toż, bracie, niczego nie braknie:

Od panów, paniątek, dziewek,

Okruszyn, kostek, polewek,

Słowem, czego dusza łaknie.“

Pies mówił, a wilk słuchał uchem, gębą, nosem,

Nie stracił słówka; połknął dyskurs cały

I nad smacznej przyszłości medytując losem,

Już obiecane wietrzył specyjały.

Wtem patrzy. — „A co to?“ — „Gdzie?” — „Ot, tu, na karku?“

„Ech, błazeństwo!“ — „Cóż przecie?“ — „Oto widzisz troszkę

Przyczesano, bo na noc kładą mi obróżkę,

Ażebym lepiej pilnował folwarku!“

„Czy tak? pięknąś wiadomość schował na ostatku!”

„I cóż, wilku, nie idziesz?“ — „Co nie, to nie, bratku!

Lepszy w wolności kęsek ladajaki,

Niźli w niewoli przysmaki.“

Rzekł i drapnąwszy co miał skoku w łapie,

Aż dotąd drapie!

Słowniczek:

Zamróz to dawne określenie na mróz,

zamrozki zatem to miejsca zamarznięte,

kondlik zaś to obecny kundelek, czyli pies nierasowy, a

chwost to wiadomo, że ogon,

i uwaga!!! drapnąć lub drapać na końcu tego tekstu to to samo co uciekać.

Czy są jeszcze jakieś wątpliwości? Czekam na pytania w komentarzach.

Za to prawie całą na pamięć znam do tej pory bajkę Aleksandra Fredry Małpa w kąpieli. Na You Tubie znalazłem ją czytaną przez Macieja Damięckiego